بازشناسی نخستین نسخۀ مکتوبِ خیمه‌شب‌بازی در ایران

author

  • شهرام حبیب‌الله زرگر مربی پایه ۵، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر، تهران، ایران
Abstract:

اگرچه عمر نمایش‌های عروسکی در ایران  به تصریح مدارک موجود  عمر کوتاهی نیست، اما عدم ثبت و ضبط آن  که محصول ذاتِ متن‌گریزِ آن است  راه را بر پژوه ش‌های جدی‌تر می‌بندد. هرگونه اشاره و یادداشتی در تواریخ، سفرنامه‌ها، تذکره‌ها، حکایات و...که مُبَیّن اجرایی از یکی از همین نمایش‌ها باشد، می‌تواند فرصتی مغتنم برای هر پژوهشگری فراهم سازد. این مقاله سعی دارد با دستمایه‌قراردادن یکی از دو متن ثب‌تشده از دو اجرای نمایش عروسکی که حدود یک قرن پیش توسط ایرا‌نشناس روسی، «رومان آندریویچ گالونفُ» در تهران ثبت گردیده  و تا امروز قدیمی‌ترین متون ثب‌تشده از این گونۀ نمایشی محسوب می‌گردد  به تحلیل و واکاوی عناصر موجود در آن بپردازد و شناختی از بازتاب شرایط اجتماعی فرهنگی آن دوران در شکل‌دهی به اجزا و ترکیبات این گونۀ نمایشی ارائه دهد. به این منظور با تحلیل متن مکتوبِ گردآوردۀ گالونفُ، عناصر موجود شامل طرح داستانی، تعداد شخصیت‌های عروسکی، روابط بین شخصیت‌ها، ویژگی‌های زبانی، موسیقی، تصنیف، آواز و رقص موجود در آن استخراج گردیده و با عناصر موجود  یا شناخته‌شدۀ  نمایش‌های خیمه‌شب‌بازی متأخرتر مقایسه می‌شود تا چشم‌اندازی از تأثیرات اجتماعی فرهنگی آن دوره بر شکل اجرایی این گونۀ نمایشی ترسیم گردد. بازشناسی و تحلیل روند تحول این نمایش‌ها در یک قرن اخیر، و بررسی زمینه‌های تأثیرگذار اجتماعی بر آن می‌تواند زمینه‌سازِ پژوه ش‌هایی جدید در زمینۀ دیگر نمایش‌های در حال افول  باهدف شناخت، بازیافت و احیای آن ها  باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کتیبه بیستون، نخستین سند مکتوب ایرانیان (بخش دوم- یادداشت ها)

ذخیرهء نامهای تاریخی این سنگ نبشته،اعم از نامهای‌ جغرافیایی و نام مردان تاریخ‌ساز،که هیچ‌گونه دگرگونی‌ای‌ را نمی‌توانسته‌اند به خود راه دهند و همچنان به صورت‌ تاریخی خود برای ما محفوط مانده‌اند،نیز بسیار ارجمند و گرانبها است.با تفسیر سنگ‌نبشتهء بیستون ازاین‌روی یک‌ بار دیگر از نزدیک با این نامها آشنا می‌شویم.

full text

بازسازی تاریخ وجغرافیای هنر‌های کاربردی ایران بر اساس منابع مکتوب در سده‌‌های نخستین هجری با تکیه بر فرش دستباف

عوامل آسیب‌رسان در هنر‌‌های کاربردی به‌خصوص فرش دستباف با عنایت به نوع مواد اولیه به‌کاررفته در آن بیشترین آسیب را بر پیکر مطالعات تاریخی آن وارد می‌نماید. گستره این آسیب به حدی است که تاریخ فرش قرون نخستین ایران اسلامی را تقریباً خالی از آثار تمدنی نموده است. بازسازی تاریخ و جغرافیای فرش دستباف ایران در سده‌‌های نخستین بر اساس منابع مکتوب تاریخی از اهداف این پژوهش می‌باشد. تحقیق حاضر در مبنا تح...

full text

کتیبه بیستون، نخستین سند مکتوب ایرانیان (بخش دوم- یادداشت ها)

ذخیرهء نامهای تاریخی این سنگ نبشته،اعم از نامهای جغرافیایی و نام مردان تاریخ ساز،که هیچ گونه دگرگونی ای را نمی توانسته اند به خود راه دهند و همچنان به صورت تاریخی خود برای ما محفوط مانده اند،نیز بسیار ارجمند و گرانبها است.با تفسیر سنگ نبشتهء بیستون ازاین روی یک بار دیگر از نزدیک با این نامها آشنا می شویم.

full text

بازشناسی یک منبع دست اول برای تاریخ اجتماعی ایران (نسخۀ خطی دفتر مفصل لوای [ایالت] ارومیه و خلخال)

هدف: هدف اصلی این مقاله شناساندن نسخۀ خطی دفتر مفصل لوای ارومیه و خلخال و توصیف کلی محتوای آن، و تبیین اهمیت تاریخی چنین آثاری در پژوهش‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران می‌باشد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این مقاله توصیفی - تحلیلی است که در پاره‌ای از موارد به تبیین ابعادی از تاریخ اجتماعی اقتصادی ایران در نیمه اول قرن12ق./18م. در منطقۀ ارومیه منجر می‌شود. یافته و نتایج: پژوهشگران تاریخ ایر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 17

pages  17- 34

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023